Warunki orzeczenia eksmisji małżonka w wyroku rozwodowym

06 marca 2019

Zgodnie z art. 58 § 2 zdanie 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego: „w wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może nakazać jego eksmisję na żądanie drugiego małżonka”.

Niniejsza norma prawna stanowi podstawę do umieszczenia w wyroku rozwodowym przez Sąd orzeczenia o eksmisji małżonka ze wspólnie zajmowanego mieszkania. Jednakże, Sąd nie zajmuje się tą kwestią z urzędu, co oznacza, że:

wymagany jest wniosek Strony postępowania z żądaniem nakazania eksmisji małżonka;
wniosek taki powinien wskazywać, że w przedmiotowym stanie faktycznym zachodzi wypadek wyjątkowy, o którym mowa w art. 58 § 2 zdanie 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, a małżonek swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie.

Jak słusznie podkreślił Sąd Najwyższy – Izba Cywilna w wyroku z dnia 17 listopada 1999 roku wydanym w sprawie o sygn. akt III CKN 519/98: „artykuł 58 § 2 zd. 2 KRO stanowi, iż w wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może nakazać jego eksmisję na żądanie drugiego małżonka. W ten sposób uregulowany został konflikt dwóch dóbr chronionych prawem - z jednej strony prawa do spokoju domowego z reguły niewinnego małżonka, a z drugiej majątkowego uprawnienia do tego mieszkania drugiego małżonka, zachowującego się w sposób rażąco naganny. Konflikt ten rozstrzyga ustawodawca na korzyść prawa do spokoju domowego, kosztem uprawnienia typu obligacyjnego lub rzeczowego przysługującego drugiemu z małżonków do lokalu mieszkalnego na równi z małżonkiem żądającym eksmisji. Orzeczenie w takiej sytuacji eksmisji oznacza pozbawienie przez sąd tego małżonka tak istotnych atrybutów jego uprawnienia do mieszkania, jakimi są posiadanie i korzystanie i to bez żadnego ekwiwalentu pieniężnego. Dlatego też ustawa podkreśla, że do eksmisji może dojść w sytuacjach wyjątkowych”.

Podkreślenia wymaga fakt, że to na Sądzie rozpoznającym sprawę o rozwód ciąży obowiązek wnikliwego ustalenia, czy w danym stanie faktycznym mamy do czynienia z sytuacją wyjątkową, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie. Co wpływa na ocenę Sądu w tym zakresie?

Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie przewiduje katalogu przypadków, w których nakazanie eksmisji małżonka byłoby obowiązkowe, stąd warto zwrócić uwagę na orzecznictwo sądów powszechnych oraz Sądu Najwyższego:

„o zasadności zadania eksmisji małżonka na podstawie art. 58 § 2 zd. 2 KRO rozstrzyga nie tylko ocena stopnia naganności jego zachowanie się wobec drugiego z małżonków ale także wobec małoletnich dzieci, nad którymi władze rodzicielska powierza sąd drugiemu z małżonków” – wyrok Sądu Najwyższego – Izby Cywilnej z dnia 28 listopada 1997 roku wydany w sprawie o sygn. akt I CKN 329/97;
„za rażąco naganne w rozumieniu art. 58 § 2 KRO może być także uznane zachowanie takiego małżonka, który dopuścił się wobec domowników czynów wypełniających znamiona strony przedmiotowej przestępstwa, ale nie popełnił przestępstwa z uwagi na stwierdzoną niepoczytalność” – wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku – I Wydział Cywilny z dnia 28 listopada 2014 roku wydany w sprawie o sygn. akt I ACa 538/14;
„wypadek wyjątkowy, o jakim mowa w art. 58 § 2 zd. 2 KRO, może wystąpić również w sytuacji, gdy rażąco naganne zachowanie się małżonka wobec drugiego małżonka, uniemożliwiające dalsze wspólne zamieszkiwanie rozwiedzionych małżonków, wprawdzie już ustało, jednak w dalszym ciągu istnieje zagrożenia wystąpienia takiego zachowania” – wyrok Sądu Najwyższego – Izby Cywilnej z dnia 11 sierpnia 1998 roku wydany w sprawie o sygn. akt II CKN 329/98.

Podsumowując powyższe, strona postępowania, która chciałaby, aby Sąd z uwagi na stan faktyczny orzekł eksmisję małżonka ze wspólnie zamieszkiwanej nieruchomości w wyroku rozwodowym, zobligowana jest złożyć wniosek zawierający przedmiotowe żądanie. Niniejszy wniosek powinien wskazywać, że w tym konkretnym przypadku zachodzi wypadek wyjątkowy, o którym mowa w art. 58 § 2 zdanie 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, a małżonek swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie. Sąd ma w takiej sytuacji obowiązek oceny zachowania się małżonka wobec drugiego z małżonków oraz wobec małoletnich dzieci, nad którymi władzę rodzicielska powierza sąd drugiemu z małżonków.

Autor: Adwokat Mariusz Stelmaszczyk i Aplikant Adwokacki Edyta Gorczyńska-Melion

kontakt: kom. + 48 697 053 659

Zapewniamy, że adres e-mail, jaki podasz przy wysłaniu pytania lub komentarza do artykułu nie zostanie wyświetlony na stronie.

POWIĄZANE ARTYKUŁY

Zatrzymane prawo jazdy za alkohol

Błąd pomiaru alkomatu

Skrócenie dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów

Ile czeka się na rozpoznanie wniosku o blokadę alkoholową?

Co Sąd bierze pod uwagę w sprawie o blokadę alkoholową?

Dołącz do nas na Facebooku

TAGI

forum prawne, porady prawne, blog prawny, blog prawniczy, porady prawne, online, poradnik prawny