Sprzeczność rozwodu z dobrem małoletnich dzieci małżonków jako przesłanka negatywna orzeczenia rozwodu

04 marca 2019

Zgodnie z art. 56 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego: „jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód”.

Niniejsze oznacza, że w sytuacji, w której pomiędzy małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z nich może żądać rozwiązania małżeństwa przez rozwód. Jednakże, czy zawsze w takim przypadku Sąd orzeka rozwód?

Odpowiedź brzmi: NIE. Kodeks rodzinny i opiekuńczy wskazuje, iż nie jest dopuszczalne orzeczenie rozwodu, jeżeli:

wskutek rozwodu miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków;
z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego;
żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, a drugi małżonek nie wyraża zgody na rozwód;
żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, a drugi małżonek nie wyraża zgody na rozwód, a odmowa jego zgody na rozwód nie jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Odnosząc się do pierwszej z wymienionych powyżej przesłanek negatywnych rozwodu, tj. sprzeczności rozwodu z dobrem małoletnich dzieci Stron postępowania, należy jasno podkreślić, że chodzi o dobro dzieci małoletnich. Niniejsze oznacza, że przesłanki tej nie stanowi dobro pełnoletnich dzieci małżonków. Tym samym, jeżeli przykładowo jeden z małżonków podnosiłby, że orzeczenie rozwodu jest niedopuszczalne z uwagi na niepełnosprawność bądź przewlekłą chorobę 20-letniego dziecka Stron postępowania, wówczas nie mamy do czynienia z zaistnieniem negatywnej przesłanki rozwodu, tj. sprzeczności rozwodu z dobrem małoletniego dziecka małżonków. W takim przypadku sąd rozpoznający sprawę będzie natomiast rozważał wystąpienie innej negatywnej przesłanki rozwodu, a mianowicie sprzeczności orzeczenia rozwodu z zasadami współżycia społecznego.

Wedle uchwały Sądu Najwyższego – Izby Cywilnej z dnia 18 marca 1968 roku wydanej w sprawie o sygn. akt III CZP 70/66:

„(…) oceniając, czy dobro małoletnich dzieci małżonków nie sprzeciwia się rozwodowi, należy przede wszystkim rozważyć, czy rozwód nie spowoduje osłabienia więzi z dziećmi tego z małżonków, przy którym dzieci nie pozostaną, w stopniu mogącym ujemnie wpłynąć na wykonywanie jego obowiązków rodzicielskich (…) uszczerbku dla małoletnich dzieci można się dopatrzyć w orzeczeniu rozwodu, gdy istniejący stan faktyczny nie pozwala na rozstrzygnięcie o sytuacji dzieci w sposób zapewniający zaspokojenie ich potrzeb materialnych i moralnych co najmniej w takim zakresie, w jakim potrzeby te zaspokajane są obecnie. Dotyczy to zwłaszcza wypadków, w których wspólna piecza faktyczna obojga rodziców jest w ustalonych okolicznościach konieczna i w pewnym zakresie wykonywana, a istniejące pomiędzy małżonkami stosunki nie rokują szans utrzymania tego stanu rzeczy po rozwodzie.

Za wnioskiem, że dobro dzieci ucierpi wskutek rozwodu, może przemawiać nieustępliwe stanowisko małżonków co do sposobu wykonywania w przyszłości władzy rodzicielskiej, a zwłaszcza domaganie się każdego z rodziców, by dzieci powierzono jemu z wyłączeniem wszelkiej ingerencji drugiego małżonka. Dotyczy to w szczególności wypadków, gdy istnieją podstawy do przewidywania, że utrzymanie status quo w stosunkach wzajemnych rodziców będzie dla ich małoletnich dzieci bardziej korzystne (…) dla oceny, czy dobro dzieci ucierpi wskutek orzeczenia rozwodu, mogą też mieć istotne znaczenie: wiek dzieci, ich dotychczasowe stosunki z rodzicami, jak również stan zdrowia i stopień wrażliwości dzieci. Uwzględnienie takich i podobnych okoliczności, które charakteryzują dzieci i istniejące stosunki rodzinne, oraz rozważenie ich po zasięgnięciu - w razie potrzeby - opinii biegłego psychologa, może stanowić istotną pomoc dla sądu przy ocenie wpływu ewentualnego rozwodu na dobro wspólnych małoletnich dzieci stron (…)”.

Niniejsze oznacza, że sąd rozpoznający sprawę analizując czy orzeczenie rozwodu będzie sprzeczne z dobrem małoletnich dzieci powinien zwracać uwagę na następujące kwestie:

czy rozwód nie spowoduje osłabienia więzi z dziećmi tego z małżonków, przy którym dzieci nie pozostaną, w stopniu mogącym ujemnie wpłynąć na wykonywanie jego obowiązków rodzicielskich;
czy istniejący stan faktyczny pozwala na rozwód, a tym samym na rozstrzygnięcie o sytuacji dzieci w sposób zapewniający zaspokojenie ich potrzeb materialnych i moralnych co najmniej w takim zakresie, w jakim potrzeby te zaspokajane są obecnie;
wiek dzieci;
dotychczasowe stosunki dzieci z rodzicami;
stan zdrowia dzieci;
stopień wrażliwości małoletnich.

Jeżeli po rozważeniu wszystkich powyższych elementów, sąd rozpoznający sprawę dojdzie do przekonania, że ze względu na któreś z wyżej wymienionych kryteriów, np. stan zdrowia małoletnich, dobro małoletnich dzieci ucierpiałoby wskutek orzeczenia rozwodu Stron postępowania, wówczas na podstawie art. 56 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego powództwo o rozwód, nawet pomimo zaistnienia zupełnego i trwałego rozkładu pożycia małżonków, zostanie oddalone ze względu na zaistnienie negatywnej przesłanki rozwodu, to jest sprzeczności rozwiązania małżeństwa z dobrem małoletnich dzieci małżonków.

Autor: Adwokat Mariusz Stelmaszczyk i Aplikant Adwokacki Edyta Gorczyńska-Melion

kontakt: kom. + 48 697 053 659

Zapewniamy, że adres e-mail, jaki podasz przy wysłaniu pytania lub komentarza do artykułu nie zostanie wyświetlony na stronie.

POWIĄZANE ARTYKUŁY

Zatrzymane prawo jazdy za alkohol

Błąd pomiaru alkomatu

Skrócenie dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów

Ile czeka się na rozpoznanie wniosku o blokadę alkoholową?

Co Sąd bierze pod uwagę w sprawie o blokadę alkoholową?

Dołącz do nas na Facebooku

TAGI

forum prawne, porady prawne, blog prawny, blog prawniczy, porady prawne, online, poradnik prawny