Separacja a rozdzielność majątkowa

24 sierpnia 2018

W sytuacji, w której małżonkowie nie mieszkają razem, nie prowadzą wspólnie gospodarstwa domowego, nie podejmują wspólnie decyzji gospodarczych, a wszelkie więzi (duchowa, fizyczna i ekonomiczna) ustały, jak najbardziej każdy z małżonków ma prawo złożyć do Sądu pozew o ustanowienie rozdzielności majątkowej, gdyż separacja faktyczna jest w rozumieniu orzecznictwa Sądu Najwyższego „ważnym powodem” w rozumieniu art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Niejednokrotnie w pracy zawodowej przekonaliśmy się, iż w odróżnieniu do instytucji rozwodu czy separacji, kwestia ustanowienia rozdzielności majątkowej przez Sąd pomiędzy małżonkami jest potencjalnemu Janowi Kowalskiemu kompletnie nieznana. Potwierdzeniem naszych spostrzeżeń jest następujące pytanie czytelniczki bloga – Anety N., wedle którego: „Szanowni Państwo. Nazywam się Aneta N. i potrzebuję wsparcia prawnego. Mianowicie, jestem z mężem w separacji, nie mieszkamy razem, mamy wspólne dziecko, które zamieszkuje ze mną. Ostatnio dowiedziałam się od znajomej, że mój mąż zaciągnął pożyczkę na znaczącą dla mnie kwotę. Boję się, że wpadł w problemy finansowe i ta sytuacja może się powtórzyć. Nie chcę czekać i chciałabym ustanowienia rozdzielności majątkowej. Czy mam na to szansę? Podkreślam, nie mam rozwodu, a pozew o rozwód jeszcze nie został złożony. Pozdrawiam i czekam na odpowiedź”.

Rozpoczynając odpowiedź na pytanie Pani Anety, należy podkreślić, że wbrew społecznemu przeświadczeniu, pomimo braku rozwodu, a idąc dalej, pomimo niewniesienia powództwa o rozwód, małżonek może żądać ustanowienia rozdzielności majątkowej przez Sąd. Oczywiście, nie jest to działanie automatyczne, gdyż w tym celu konieczne jest złożenie pozwu do sądu o ustanowienie rozdzielności majątkowej i wykazanie, że w naszej konkretnie sprawie zaistniały przesłanki określone w art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

W tym miejscu, należy zauważyć, że wedle art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego: „z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej”.

Czym są zatem ważne powody?

Jak słusznie wypowiedział się Sąd Najwyższy – Izba Cywilna w wyroku wydanym w dniu 31 stycznia 2003 roku w sprawie o sygn. akt IV CKN 1710/00: „ustrój małżeńskiej wspólności majątkowej ma na celu wzmocnienie rodziny oraz zapewnienie jej ustabilizowanej bazy materialnej i najpełniej realizuje zasadę równych praw obojga małżonków w dziedzinie stosunków majątkowych stanowiących materialną podstawę funkcjonowania rodziny. Przez ważne powody, dające podstawę do zniesienia tej wspólności, przyjęło się - rozumieć wytworzenie się takiej sytuacji, która w konkretnych okolicznościach faktycznych wywołuje stan pociągający za sobą naruszenie lub poważne zagrożenie interesu majątkowego jednego z małżonków i z reguły także dobra rodziny”. W innym wyroku z dnia 08 maja 2003 roku wydanym w sprawie o sygn. akt II CKN 78/01 Sąd Najwyższy – Izba Cywilna zaznaczył, że: „ważnym powodem zniesienia przez sąd wspólności majątkowej małżeńskiej jest separacja faktyczna małżonków, uniemożliwiająca im współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym. Sytuacja taka stwarza bowiem z reguły zagrożenie interesów majątkowych jednego lub nawet obojga małżonków. W sprawie o roszczenie określone w art. 52 KRO decydujące znaczenie mają kwestie czysto majątkowe i możliwość porozumienia małżonków w sprawach związanych z zarządem ich majątkiem”.

Tym samym, Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie definiuje pojęcia „ważnych powodów” stanowiących podstawę do wytoczenia powództwa o ustanowienie przez Sąd rozdzielności majątkowej pomiędzy małżonkami. Jednakże, orzecznictwo Sądu Najwyższego i sądów powszechnych wskazuje szereg przykładów, które ewidentnie kwalifikują się pod pojęciem „ważnych powodów” w rozumieniu art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Jak zaakcentowałam powyżej, najpowszechniejszym przykładem zaistnienia „ważnego powodu” stanowiącego przesłankę ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej jest zaistnienie separacji faktycznej małżonków, która uniemożliwia im współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym. Jak zauważył Sąd Najwyższy – Izba Cywilna w wyroku z dnia 14 stycznia 2005 roku wydanym w sprawie o sygn. akt III CK 112/04: „przesłanką zastosowania art. 52 § 1 KRO jest trwałe zerwanie wszelkich stosunków majątkowych oraz brak możliwości podejmowania wspólnych decyzji gospodarczych, jako konsekwencji uprzedniego ustania więzi rodzinnoprawnych między małżonkami i co za tym idzie powstania trwałego stanu separacji faktycznej”.

W związku z powyższym, odpowiadając na pytanie Pani Anety, w sytuacji, w której małżonkowie nie mieszkają razem, nie prowadzą wspólnie gospodarstwa domowego, nie podejmują wspólnie decyzji gospodarczych, a wszelkie więzi (duchowa, fizyczna i ekonomiczna) ustały, czytelniczka bloga jak najbardziej ma prawo złożyć do Sądu pozew o ustanowienie rozdzielności majątkowej, gdyż separacja faktyczna jest w rozumieniu orzecznictwa Sądu Najwyższego „ważnym powodem” w rozumieniu art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Autor: Adwokat Mariusz Stelmaszczyk i Aplikant Adwokacki Edyta Gorczyńska

kontakt: kom. + 48 697 053 659

Zapewniamy, że adres e-mail, jaki podasz przy wysłaniu pytania lub komentarza do artykułu nie zostanie wyświetlony na stronie.

POWIĄZANE ARTYKUŁY

Zatrzymane prawo jazdy za alkohol

Błąd pomiaru alkomatu

Skrócenie dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów

Ile czeka się na rozpoznanie wniosku o blokadę alkoholową?

Co Sąd bierze pod uwagę w sprawie o blokadę alkoholową?

Dołącz do nas na Facebooku

TAGI

forum prawne, porady prawne, blog prawny, blog prawniczy, porady prawne, online, poradnik prawny