Przypisanie małżonkowi winy w powstaniu rozkładu pożycia małżeńskiego

05 marca 2019

Zgodnie z art. 57 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego: „orzekając rozwód sąd orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia”.

Podkreślenia wymaga fakt, iż ustawodawca nie określił enumeratywnego katalogu sytuacji, których zaistnienie stanowiłoby przesłankę do orzeczenia rozwodu z winy jednego z małżonków. Oznacza to, że w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym nie odnajdziemy normy prawnej statuującej przesłanki pozytywne, których wystąpienie determinuje orzeczenie rozwodu z winy małżonka.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się, że przypisanie małżonkowi winy w powstaniu rozkładu pożycia wymaga ustalenia, iż naruszył on (w sposób umyślny lub nieumyślny) obowiązki wynikające z ustawy a także wynikające z zasad współżycia społecznego – wyrok Sądu Najwyższego – Izby Cywilnej z dnia 05 stycznia 2001 roku wydany w sprawie o sygn. akt V CKN 915/00.

Idąc dalej, jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 28 stycznia 2004 roku wydanym w sprawie o sygn. akt IV CK 406/02: „za zawinione, na gruncie przepisów rozwodowych, uznaje się działania lub zaniechania małżonka będące wyrazem jego woli, które stanowią naruszenie obowiązków wynikających z przepisów prawa małżeńskiego (art. 23 k.r.o., art. 24 k.r.o., art. 27 k.r.o.) lub zasad współżycia społecznego i prowadzą do zupełnego i trwałego rozkładu pożycia (…)”.

W związku z powyższym, przypisanie małżonkowi winy w powstaniu rozkładu pożycia, który ma charakter zupełny i trwały, wymaga ustalenia, iż:

dopuścił się on swoim zachowaniem naruszenia obowiązków wynikających z przepisów prawa małżeńskiego (art. 23, art. 24 i art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego);
zachowanie małżonka jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Odnośnie punktu pierwszego należy dostrzec, że chodzi o naruszenie przez małżonka następujących obowiązków:

wspólnego pożycia (art. 23 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego);
wzajemnej pomocy (art. 23 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego);
wierności (art. 23 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego);
współdziałania dla dobra rodziny (art. 23 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego);
wspólnego rozstrzygania o istotnych sprawach rodziny (art. 24 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego);
przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny (art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Podkreślenia wymaga fakt, że zachowanie małżonka jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, kiedy jest ono niedopuszczalne ze względu na normy moralne, zawierające reguły postępowania między ludźmi, bądź również normy obyczajowe.

Ponadto, jak słusznie wskazano w „Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz” pod red. Dr Krystyny Gromek, wyd. 6, rok 2018: „(…) orzekając w przedmiocie winy, sąd powinien ustalić, czy występuje sprzeczność zachowania się albo postępowania małżonka z normami prawnymi lub zasadami współżycia, określającymi obowiązki małżonków, a sprzeczności tej towarzyszy umyślność lub niedbalstwo tegoż małżonka. Ponadto między takim zachowaniem się lub postępowaniem małżonka a powstałym rozkładem pożycia małżeńskiego musi istnieć związek przyczynowy. Nie każde naruszenie obowiązków małżeńskich stanowić będzie o winie danego małżonka, lecz tylko te, które miało wpływ na spowodowanie (bądź utrwalenie) rozkładu pożycia małżeńskiego (…)”. Mając na uwadze powyższe, oprócz wykazania naruszenia przez małżonka wyżej wymienionych obowiązków wynikających z przepisów prawa małżeńskiego lub wykazania ich sprzeczności z zasadami współżycia społecznego, powinniśmy także wskazać związek przyczynowy pomiędzy tymi zachowaniami a rozkładem pożycia małżeńskiego, to znaczy musimy określić w jaki sposób te negatywne zachowania małżonka spowodowały rozkład pożycia małżeńskiego.

Podsumowując, aby przypisać małżonkowi winę w powstaniu rozkładu pożycia małżeńskiego naszym zadaniem jest udowodnienie, iż dopuścił się on swoim zachowaniem naruszenia obowiązków wynikających z przepisów prawa małżeńskiego lub postępuje sprzecznie z zasadami współżycia społecznego, a oprócz tego powinniśmy określić związek przyczynowy pomiędzy tym zachowaniem a rozkładem pożycia małżeńskiego.

Autor: Adwokat Mariusz Stelmaszczyk i Aplikant Adwokacki Edyta Gorczyńska-Melion

kontakt: kom. + 48 697 053 659

Zapewniamy, że adres e-mail, jaki podasz przy wysłaniu pytania lub komentarza do artykułu nie zostanie wyświetlony na stronie.

POWIĄZANE ARTYKUŁY

Zatrzymane prawo jazdy za alkohol

Błąd pomiaru alkomatu

Skrócenie dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów

Ile czeka się na rozpoznanie wniosku o blokadę alkoholową?

Co Sąd bierze pod uwagę w sprawie o blokadę alkoholową?

Dołącz do nas na Facebooku

TAGI

forum prawne, porady prawne, blog prawny, blog prawniczy, porady prawne, online, poradnik prawny