forum prawne, porady prawne, blog prawny, blog prawniczy, porady prawne, online, poradnik prawny
TAGI
Dołącz do nas na Facebooku
POWIĄZANE ARTYKUŁY
Zapewniamy, że adres e-mail, jaki podasz przy wysłaniu pytania lub komentarza do artykułu nie zostanie wyświetlony na stronie.
Jedną z zasad odpowiedzialności cywilnej jest zasada ryzyka. Jest ona uzupełnieniem odpowiedzialności na zasadzie winy. Odpowiedzialność na zasadzie ryzyka jest związana z używaniem niebezpiecznych urządzeń, wykorzystywaniem sił przyrody bądź posługiwaniem się innymi osobami. Jeśli w następstwie tych działań powstanie szkoda, ustawa nakłada obowiązek odszkodowawczy na osobę, która posługiwała się tymi sprzętami lub osobami, choćby sama nie ponosiła winy. Jest to zatem najsurowszy rodzaj odpowiedzialności uregulowany przez prawo cywilne.
Odpowiedzialność na zasadzie ryzyka w kodeksie cywilnym została przewidziana w odniesieniu do określonej grupy przypadków wskazanych w ustawie. Wspólną ich cechą jest to, że wina nie stanowi koniecznej przesłanki odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę.
1. odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez podwładnego - art. 430 k.c. Pierwszy przypadek, w którym zasada ryzyka ma zastosowanie to, powierzenie podwładnemu czynności do wykonania przez zwierzchnika. W przypadku wyrządzenia szkody przez podwładnego, który podlega kierownictwu, odpowiedzialność ponosi jego zwierzchnik
2. odpowiedzialność za wyrzucenie, wylanie lub upadek przedmiotu z pomieszczenia - art. 433 k.c. Osobą odpowiedzialną w tej sytuacji jest zajmujący pomieszczenie. Prawa własności nie mają żadnego znaczenia, gdyż chodzi o osobę, która faktycznie zajmowała pomieszczenie na podstawie umowy najmu, ale również w przypadku braku tytułu prawnego do danego lokalu.
3. odpowiedzialność za zawalenie się budowli - art. 434 k.c. Osobą odpowiedzialną za szkodę będącą następstwem zawalenia się budowli lub oderwania jej części, jest samoistny posiadacz budowli.
4. odpowiedzialność prowadzącego przedsiębiorstwo wprowadzane w ruch za pomocą sił przyrody - art. 435 k.c. Przedsiębiorca prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo, które jest wprawiane w ruch przy użyciu sił przyrody- pary, gazu, elektryczności itp., ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną na osobie lub mieniu w następstwie ruchu tego przedsiębiorstwa.
5. odpowiedzialność posiadacza pojazdu mechanicznego za szkody wynikłe z ruchu pojazdu - art. 436 k.c. Samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji, wprawianego w ruch za pomocą sił przyrody ponosi podobną odpowiedzialność jak przedsiębiorca. Jeżeli środkiem komunikacji posługiwał się posiadacz zależny, wówczas to on ponosi odpowiedzialność za szkodę powstałą w związku z ruchem tego pojazdu. Wyjątkiem jest zderzenie się pojazdów, gdyż w tej sytuacji będzie miała zastosowanie zasada winy.
6. odpowiedzialność za produkt niebezpieczny - art. 4491 k.c. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną jakiejkolwiek osobie za produkt niebezpieczny, ponosi osoba, która go wytwarza w ramach swojej działalności (producent).
Zasada ryzyka nie wymaga, aby zdarzenie szkodzące było bezprawne, jak również nie musi być ono zachowaniem ludzkim. Zasada ta cechuje się tym, że istnieje możliwość uwolnienia się od odpowiedzialności w przypadku wystąpienia enumeratywnie określonych tzn. okoliczności egzoneracyjnych (okoliczności, na które może powołać się zobowiązany do naprawienia szkody w celu zwolnienia się od odpowiedzialności).
Od odpowiedzialności na zasadzie ryzyka można się uwolnić jedynie wtedy, gdy wykaże się, że:
1) szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej. Siła wyższa (vis maior) jest to zdarzenie mające swe źródło z zewnątrz, poza ruchem przedsiębiorstwa, pojazdu i tylko takie zdarzenie, którego nie można było przewidzieć, uniknąć ani zwyczajnymi środkami przed nim się zabezpieczyć nawet przy dołożeniu największej staranności.
2) wyłącznie z winy poszkodowanego. Musi mieć tu miejsce wyłączność winy poszkodowanego, zatem nie można mówić o współwinie. W przypadku wykazania, że poszkodowany przyczynił się do powstania szkody, odszkodowanie może być zmniejszone na zasadzie art. 362 k.c. (przyczynienie poszkodowanego) w zależności od stopnia winy poszkodowanego i sprawcy.
3) z winy osoby trzeciej, za którą podmiot nie ponosi odpowiedzialności - zobowiązany do odszkodowania może uwolnić się również od odpowiedzialności gdy wykaże, że wyłączną winę za szkodę ponosi osoba trzecia ale tylko taka, za którą nie ponosi on odpowiedzialności.
Co do zasady, to na poszkodowanym spoczywa obowiązek udowodnienia wystąpienia szkody, zdarzenia sprawczego oraz związku przyczynowego pomiędzy szkodą a zdarzeniem ją powodującym, jednakże w przypadku odpowiedzialności na zasadzie ryzyka, ciężar dowodu spoczywa na sprawcy szkody.
Odpowiedzialność za szkodę na zasadzie ryzyka ułatwia uzyskanie przez poszkodowanego naprawienia poniesionej szkody, która w wypadku odpowiedzialności za winę byłaby wyłączona bądź też nadmiernie utrudniona.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ NA ZASADZIE RYZYKA
© Copyright 2021 | Kancelaria Adwokacka Mariusz Stelmaszczyk
WARSZAWA
Kancelaria Adwokacka Mariusz Stelmaszczyk
ul. Nowy Świat 47 lok. 4
00-042 Warszawa
biuro@adwokat-stelmaszczyk.pl
kom. 697 053 659
KONTAKT
POLECANE LINKI