Nieuleczalna choroba małżonka i obowiązek opieki a możliwość orzeczenia rozwodu

04 marca 2019

Zgodnie z art. 56 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego: „jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód”. Wskazać jednak należy, że aby Sąd mógł rozwiązać małżeństwo przez rozwód oprócz wystąpienia przesłanek pozytywnych – to znaczy zupełnego i trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego, musi upewnić się, że w stanie faktycznym nie występują przesłanki negatywne. Wedle § 2 wyżej wskazanej normy prawnej: „jednakże mimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego”.

Niniejsze oznacza, że rozwód jest niedopuszczalny w przypadku kiedy jego orzeczenie byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego bądź z dobrem małoletnich dzieci Stron postępowania.

Przykładem sytuacji, w której rozwód małżonków będzie sprzeczny z zasadami współżycia społecznego jest następujący stan faktyczny: jedno z małżonków jest nieuleczalnie chore, wymaga opieki materialnej i moralnej współmałżonka, zaś rozwód stanowiłby dla niego rażącą krzywdę. Niniejsze znajduje potwierdzenie w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 maja 1998 roku wydanego w sprawie o sygn. akt I CKN 704/97, wedle którego: „treść art. 56 § 2 k.r.o. pozwala istotnie stwierdzić, iż orzeczenie rozwodu jest niedopuszczalne, jeżeli mimo braku sprzeczności jego orzeczenia z dobrem wspólnych małoletnich dzieci orzeczenie rozwodu byłoby z innych przyczyn sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Takim przypadkiem istotnie może być sytuacja, gdy jedno z małżonków jest nieuleczalnie chore, wymaga opieki materialnej i moralnej współmałżonka, zaś rozwód stanowiłby dla niego rażącą krzywdę”.

Podkreślenia wymaga jednak fakt, iż Sąd Najwyższy w zacytowanym powyżej wyroku, a konkretnie jego uzasadnieniu wskazuje, że nie każda nieuleczalna choroba będzie stanowiła przesłankę negatywną orzeczenia rozwodu. Jak słusznie zauważył Sąd Najwyższy choroba małżonka, która stanowi skutek jego uzależnienia, wynikającego całkowicie z winy małżonka, który nie wykazał minimum silnej woli, aby poddać się leczeniu ani minimum odpowiedzialności za losy rodziny nie będzie stanowiła przeszkody do orzeczenia rozwodu. Jak podkreślił Sąd Najwyższy w przedmiotowym orzeczeniu: „(…) rzecz bowiem w tym, iż owa choroba pozwanego, konieczność udzielenia mu opieki, nie może być oceniana jak każda inna choroba. Owa choroba to uzależnienie, wynikłe całkowicie z winy pozwanego, który nie wykazał minimum silnej woli, aby poddać się leczeniu ani minimum odpowiedzialności za losy rodziny. Konsekwencje swego nieodpowiedzialnego zachowania się pozwany musi wziąć na siebie, nie może nimi obarczać współmałżonka, nie może z tego powodu kwestionować i pozbawiać współmałżonka prawa do innego ułożenia sobie dalszych losów życiowych. Nie można więc uznać, aby orzeczeniu rozwodu sprzeciwiły się zasady współżycia społecznego (…)”.

Podsumowując, nieuleczalna choroba małżonka, który w związku z tym wymaga opieki materialnej i moralnej współmałżonka, a rozwód stanowiłby dla niego rażącą krzywdę stanowi przesłankę negatywną orzeczenia rozwodu. Jednakże, nie każda nieuleczalna choroba i stan małżonka, który wymaga tym samym opieki materialnej i moralnej współmałżonka będzie oznaczała, że orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Jak wynika z orzecznictwa sądów powszechnych i Sądu Najwyższego choroba małżonka, która stanowi skutek jego uzależnienia, wynikającego całkowicie z winy małżonka, który nie wykazał minimum silnej woli, aby poddać się leczeniu ani minimum odpowiedzialności za losy rodziny nie będzie stanowiła przeszkody do orzeczenia rozwodu.

Autor: Adwokat Mariusz Stelmaszczyk i Aplikant Adwokacki Edyta Gorczyńska-Melion

kontakt: kom. + 48 697 053 659

Zapewniamy, że adres e-mail, jaki podasz przy wysłaniu pytania lub komentarza do artykułu nie zostanie wyświetlony na stronie.

POWIĄZANE ARTYKUŁY

Zatrzymane prawo jazdy za alkohol

Błąd pomiaru alkomatu

Skrócenie dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów

Ile czeka się na rozpoznanie wniosku o blokadę alkoholową?

Co Sąd bierze pod uwagę w sprawie o blokadę alkoholową?

Dołącz do nas na Facebooku

TAGI

forum prawne, porady prawne, blog prawny, blog prawniczy, porady prawne, online, poradnik prawny