Jakie są skutki prawne przedawnienia roszczeń zakażonego pacjenta o odszkodowanie i zadośćuczynienie od szpitala?

12 stycznia 2018

Na gruncie prawa cywilnego przedawnienie roszczenia oznacza sytuację, gdy pomimo istnienia roszczenia, zobowiązany do jego spełnienia, może uchylić się od zaspokojenia wierzyciela, powołując się na upływ określonego prawem terminu. Co istotne, w toku postępowania sądowego fakt przedawnienia roszczenia nie jest uwzględniany przez Sąd z urzędu, lecz wymaga jego podniesienia przez stronę pozwaną w ramach tzw. zarzutu przedawnienia. Powyższe oznacza, że dopóki pozwany nie powoła się na przedawnienie dochodzonego względem niego roszczenia, dopóty Sąd będzie prowadził postępowanie – nawet wówczas, gdy w świetle obowiązujących przepisów, roszczenie, spełnienia którego domaga się wierzyciel uległo już przedawnieniu.

Zgodnie z treścią art. 118 k.c. ogólny termin przedawnienia roszczeń cywilno-prawnych wynosi 10 lat, a dla roszczeń okresowych (np. alimentacyjnych) oraz związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej 3 lata.

Zauważyć jednak należy, że termin przedawnienia niektórych roszczeń uregulowany został w Kodeksie cywilnym sposób szczególny. Do takich roszczeń należą m.in. roszczenia z tytułu zakażenia szpitalnego.

Z uwagi na fakt, iż opieka medyczna szpitala świadczona jest zazwyczaj w ramach NFZ, w przypadku przedawnienia roszczeń związanych z zakażeniem szpitalnym co do zasady zastosowanie będzie miał przepis art. 442¹ § 1 k.c., zgodnie z którym: "Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę".

W świetle powyższego należy stwierdzić, że pacjent, który uległ zakażeniu szpitalnemu związany jest dwiema ramami czasowymi, w których może dochodzić skutecznie odszkodowania za wynikającą z tego tytułu szkodę, tj.:

terminem podstawowym – 3 lata od momentu dowiedzenia się o zakażeniu i osobie odpowiedzialnej za jego spowodowanie;
terminem maksymalnym – 10 lat od momentu, w którym doszło do zakażenia.

Przykładowo, pacjent w 2000 r. został poddany zabiegowi chirurgicznemu w trakcie którego doszło do zakażenia go gronkowcem. O fakcie zakażenia dowiedział się dopiero w 2006 r. podczas wykonywania badań okresowych. W takiej sytuacji poszkodowany pacjent będzie mógł dochodzić odszkodowania od szpitala w terminie 3 lat licząc od 2006 r. - czyli od momentu, gdy dowiedział się o zakażeniu. Jeśli jednak o fakcie zakażenia pacjent dowiedziałby się dopiero w 2009 r., wówczas mógłby on wytoczyć powództwo przeciwko szpitalowi do 2010 r. - bowiem wtedy upływa maksymalny 10- letni termin przedawnienia, liczony od dnia zdarzenia wywołującego szkodę, tj. zakażenia.

Przedawnienie roszczenia o odszkodowanie z tytułu zakażenia szpitalnego pociąga za sobą istotne skutki prawne. Wraz z przedawnieniem roszczenia pacjent traci możliwość skorzystania z przymusu państwowego w celu ochrony swoich interesów. Oznacza to, że nie przysługuje mu już prawo do skutecznego wyegzekwowania przysługującego mu od szpitala świadczenia odszkodowawczego.

Zauważyć należy, że o ile przedawnienie roszczenia powoduje wygaśnięcie odpowiedzialności odszkodowawczej po stronie pozwanego szpitala, o tyle nie ma ono żadnego wpływu na sam fakt istnienia obowiązku świadczenia. Mimo bowiem wygaśnięcia odpowiedzialności odszkodowawczej, dług po stronie szpitala - rozumiany jako obowiązek wypłaty odszkodowania za zakażenie – trwa nadal.

Powyższe oznacza, że w przypadku, gdy mimo przedawnienia roszczenia szpital wypłaci poszkodowanemu odszkodowanie z tytułu zakażenia, świadczenie to będzie należne i nie będzie podlegać zwrotowi.

Niezbędnym warunkiem powstania skutku przedawnienia jest podniesienie przez pozwany szpital zarzutu przedawnienia. Zarzut ten musi być zgłoszony wyraźnie i nie można podnieść go w sposób dorozumiany. Nie będzie zatem traktowane jako podniesienie zarzutu przedawnienia samo powoływanie się na okoliczności faktyczne uzasadniające upływ terminu przedawnienia (np. wskazywanie, że do zakażenia pacjenta doszło ponad 10 lat temu, bez wyraźnego stwierdzenia, że fakt ten zdaniem pozwanego przesądza o przedawnieniu roszczenia odszkodowawczego).

Podsumowując, należy mieć na uwadze, że roszczenia pacjenta z tytułu zakażenia szpitalnego ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od momentu dowiedzenia się przez niego o zakażeniu i szpitalu, który ponosi z tego tytułu odpowiedzialność, jednakże ostatecznie, roszczenie przedawnia się z upływem 10 lat od dnia w którym doszło do zakażenia.

Przedawnienie roszczenia oznacza, że pacjent traci prawo żądania od szpitala wypłaty należnego mu odszkodowania, co jednak nie oznacza, że szpital nie może uczynić zadość obowiązkowi świadczenia z tytułu zakażenia, przy czym pozostaje to już wyłącznie w gestii samego szpitala.

Zapewniamy, że adres e-mail, jaki podasz przy wysłaniu pytania lub komentarza do artykułu nie zostanie wyświetlony na stronie.

POWIĄZANE ARTYKUŁY

Zatrzymane prawo jazdy za alkohol

Błąd pomiaru alkomatu

Skrócenie dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów

Ile czeka się na rozpoznanie wniosku o blokadę alkoholową?

Co Sąd bierze pod uwagę w sprawie o blokadę alkoholową?

Dołącz do nas na Facebooku

TAGI

forum prawne, porady prawne, blog prawny, blog prawniczy, porady prawne, online, poradnik prawny