Czym jest wina za rozkład pożycia małżeńskiego?

Wstecz

05 marca 2019

Zgodnie z art. 57 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

„§ 1. Orzekając rozwód sąd orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia.

§ 2. Jednakże na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekania o winie. W tym wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy”.

W myśl powyższej regulacji, sąd rozpoznający sprawę o rozwód ma obowiązek ustalenia, które z małżonków ponosi winę za rozkład pożycia. Jednakże, sąd zaniechania orzekania o winie w sytuacji, w której małżonkowie zgodnie tego zażądają.

Czym zatem jest przedmiotowa wina za rozkład pożycia małżeńskiego?

Wskazać należy, że Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie zawiera definicji legalnej niniejszego pojęcia. W związku z tym, należy poszukać odpowiedzi na wyżej wskazane pytanie w orzecznictwie sadów powszechnych oraz Sądu Najwyższego. Wedle wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 listopada 1997 roku wydanego w sprawie o sygn. akt I CKN 306/97: „(…) Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie zawiera definicji winy na potrzeby własnych regulacji prawnych. Przyjmuje się zatem zgodnie, że ma tu zastosowanie ogólne rozumienie winy z prawa cywilnego. Wedle niego zaś na winę składają się dwa elementy - obiektywny w postaci naruszenia określonej normy postępowania i subiektywny - określający stosunek psychiczny osoby do własnego zachowania się lub do zaniechania. Dla przypisania winy oba te elementy składowe muszą występować łącznie, brak któregoś powoduje, że o winie nie może być mowy”.

Niniejsze oznacza, że na winę składają się dwa elementy:

element obiektywny – pod pojęciem tym kryje się naruszenie przez małżonka obowiązków określonych w przepisach prawa małżeńskiego, tj.:
- wspólnego pożycia (art. 23 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego);
- wzajemnej pomocy (art. 23 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego);
- wierności (art. 23 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego);
- współdziałania dla dobra rodziny (art. 23 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego);
- wspólnego rozstrzygania o istotnych sprawach rodziny (art. 24 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego);
- przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny (art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego)

lub takich, które wynikają z zasad współżycia społecznego;

element subiektywny – oznacza ocenę zachowania małżonka jako nagannego, niepożądanego.

Podkreślenia wymaga fakt, iż dla przypisania małżonkowi winy za rozkład pożycia małżeńskiego te elementy składowe muszą występować łącznie, gdyż brak któregoś powoduje, że o winie nie może być mowy.

Warto zwrócić uwagę na wyrok Sądu Najwyższego wydanego dnia 05 grudnia 1997 roku w sprawie o sygn. akt I CKN 597/97: „(…) specyfika orzekania o winie przy rozwodzie polega na tym, że wnikliwą analizą trzeba objąć jej element subiektywny. Chodzi tu w istocie o analizę psychologiczną, choć jej przedmiotem są w zasadzie zewnętrzne jedynie objawy (zachowania) wewnętrznych przeżyć. Ostateczna ocena naganności (zarzucalności) opiera się na kryteriach głównie moralnych, a nie - prawnych. Pociąga to za sobą w szczególności komplikacje wynikające z faktu, że ocena moralna wymaga uwzględnienia w szerokim zakresie uwarunkowań i okoliczności, w jakich człowiek realizuje konkretne zachowania (…)”.

Podsumowując, dla przypisania małżonkowi winy za rozkład pożycia małżeńskiego te elementy składowe muszą występować łącznie. Tym samym, małżonek będzie winny rozkładu pożycia małżeńskiego jeżeli jego zachowanie stanowi naruszenie obowiązków określonych w przepisach prawa małżeńskiego lub takich, które wynikają z zasad współżycia społecznego, a zachowanie to można ocenić jako naganne, niepożądane.

Autor: Adwokat Mariusz Stelmaszczyk i Aplikant Adwokacki Edyta Gorczyńska-Melion

kontakt: kom. + 48 697 053 659

Zapewniamy, że adres e-mail, jaki podasz przy wysłaniu pytania lub komentarza do artykułu nie zostanie wyświetlony na stronie.

POWIĄZANE ARTYKUŁY

Zatrzymane prawo jazdy za alkohol

Błąd pomiaru alkomatu

Skrócenie dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów

Ile czeka się na rozpoznanie wniosku o blokadę alkoholową?

Co Sąd bierze pod uwagę w sprawie o blokadę alkoholową?

Dołącz do nas na Facebooku

TAGI

forum prawne, porady prawne, blog prawny, blog prawniczy, porady prawne, online, poradnik prawny