Czy śmierć małżonka w trakcie trwania postępowania o rozdzielność majątkową powoduje umorzenie postępowania?

18 stycznia 2019

Inspirację do napisania przedmiotowego artykułu stanowiło następujące pytanie czytelnika bloga: „Szanowni Państwo. Mam problem w sprawie o ustanowienie przez Sąd rozdzielności majątkowej. Rok temu złożyłem pozew do Sądu o ustanowienie rozdzielności majątkowej z datą wsteczną. Zależało mi na tym, bo dowiedziałem się, że moja żona, z którą żyłem w separacji faktycznej, zaciągnęła zobowiązania finansowe, o których nie miałem pojęcia. Teraz mam problem, bo żona kilka dni temu zmarła. Czy to postępowanie Sąd umorzy, a ja w związku z tym, będę spłacał jej dług? Proszę o odpowiedź”.

Rozpoczynając rozważania w tym zakresie, należy zaakcentować, że w sprawach o ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami stosuje się wedle art. 452 Kodeksu postępowania cywilnego stosuje się odpowiednio przepisy procedury dotyczące postępowań o rozwód i separację, w tym art. 446 Kodeksu postępowania cywilnego. Zgodnie z w/w normą prawną: „w razie śmierci jednego z małżonków postępowanie umarza się”.

W związku z tym, w przypadku śmierci małżonka postępowanie o ustanowienie przez Sąd rozdzielności majątkowej pomiędzy małżonkami Sąd umarza. Ale czy w każdym wypadku?

Odpowiedź brzmi: nie w każdym. Zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego – Izby Cywilnej i Administracyjnej z dnia 19 marca 1987 roku wydanym w sprawie o sygn. akt III CRN 50/87: „umorzenie postępowania w sprawie o zniesienie wspólności majątkowej między małżonkami z powodu śmierci jednego z małżonków (art. 446 KPC) jest dopuszczalne wtedy, gdy powód (powódka) nie domaga się zniesienia wspólności z datą wsteczną”. Zważywszy na niniejsze, w sytuacji, w której postępowanie dotyczy ustanowienia rozdzielności majątkowej pomiędzy małżonkami z datą wsteczną, pomimo śmierci jednego z małżonków, nie podlega umorzeniu. Z czego to wynika?

Jak wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu w/w postanowienia: „(…) nie można pomijać, że przepis art. 446 KPC należy w sprawach o zniesienie wspólności majątkowej między małżonkami stosować jedynie odpowiednio. Ma to takie znaczenie, że w niektórych przypadkach umorzenie postępowania, mimo śmierci jednego z małżonków uczestniczących w procesie o zniesienie wspólności majątkowej, nie będzie w ogóle wchodziło w grę. Będzie tak w szczególności w sytuacjach, w których małżonek - powód zgłosi w pozwie żądanie zniesienia wspólności majątkowej między małżonkami ze skutkiem wstecznym. Trzeba bowiem zdawać sobie sprawę z dalekosiężnych skutków ustania wspólności majątkowej między małżonkami ze skutkiem wstecznym, zwłaszcza wtedy, gdy zachodzić będzie znaczniejszy odstęp czasu pomiędzy datą, z którą powód domagał się zniesienia wspólności majątkowej, a datą śmierci jednego z małżonków uczestniczących w procesie, i gdy wspólny majątek obejmuje np. składniki gospodarstwa rolnego czy warsztatu rzemieślniczego. Inaczej kształtować się będzie podział takiego majątku dokonany po ustaniu wspólności majątkowej wskutek śmierci jednego z małżonków, a inaczej gdy jedno z małżonków wprawdzie zmarło w toku sporu, lecz nie jego śmierć, ale orzeczenie sądu określające wcześniejszą datę ustania wspólności majątkowej będzie uzasadniało podział składników majątku wspólnego (…)”.

Odpowiadając zatem na pytanie czytelnika bloga pragnę wskazać, że Sąd nie umorzy postępowania w przedmiocie ustanowienia przez Sąd rozdzielności majątkowej pomiędzy małżonkami z datą wsteczną ze względu na śmierć pozwanej. Żądanie ustalenia rozdzielności majątkowej z datą wsteczną obliguje Sąd do dalszego procedowania z uwagi na prawny interes powoda.

Autor: Adwokat Mariusz Stelmaszczyk i Aplikant Adwokacki Edyta Gorczyńska

kontakt: kom. + 48 697 053 659

Zapewniamy, że adres e-mail, jaki podasz przy wysłaniu pytania lub komentarza do artykułu nie zostanie wyświetlony na stronie.

POWIĄZANE ARTYKUŁY

Zatrzymane prawo jazdy za alkohol

Błąd pomiaru alkomatu

Skrócenie dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów

Ile czeka się na rozpoznanie wniosku o blokadę alkoholową?

Co Sąd bierze pod uwagę w sprawie o blokadę alkoholową?

Dołącz do nas na Facebooku

TAGI

forum prawne, porady prawne, blog prawny, blog prawniczy, porady prawne, online, poradnik prawny