Czy Sąd może oddalić powództwo wierzyciela jednego z małżonków o ustanowienie rozdzielności majątkowej z powodu nadużycia prawa?

21 stycznia 2019

Bezspornym jest, iż wierzyciel jednego z małżonków na mocy art. 52 § 1a Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ma możliwość wytoczenia powództwa o ustanowienie rozdzielności majątkowej pomiędzy małżonkami jeżeli uprawdopodobni, że zaspokojenie wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym wymaga dokonania podziału majątku wspólnego małżonków. Jednakże, czy w każdym wypadku jego żądanie będzie zasługiwało na uwzględnienie?

W tym kontekście, dla lepszego zrozumienia zagadnienia, zacytuję pytanie czytelniczki poradnika – Moniki G.: „Szanowni Państwo. Zdecydowałam się napisać do Was, gdyż nie wiem, co mam robić. Mój mąż bez mojej wiedzy zaciągnął od firmy X zobowiązanie finansowe na łączną kwotę 40.000,00 złotych. Oczywiście tak jak zaznaczyłam, o niczym mnie nie poinformował, a co gorsze nie spłacił tej kwoty firmie X. Podejrzewam, że przepił te pieniądze albo przegrał w karty. Kilka dni temu otrzymałam z Sądu Rejonowego P. odpis pozwu złożonego przez firmę X o ustanowienie pomiędzy mną a mężem rozdzielności majątkowej. Firma X chce zatem zapewne ustanowić pomiędzy nami rozdzielność majątkową, a następnie dokonać podziału majątku. Dla mnie to życiowa tragedia, ponieważ trójka naszych małoletnich dzieci jest niepełnosprawna. Moja córka Klaudia choruje na mukowiscydozę, syn Antek cierpi na rdzeniowy zanik mięśni, a mój najmłodszy syn Bartek choruje na autyzm. Nie mamy z mężem żadnych oszczędności, mąż nie radzi sobie z problemem i pije bądź przegrywa w karty. Spieniężam należący do nas majątek, by pomóc dzieciom. Posiadamy jeszcze dwie działki rolne, które wystawiłam na sprzedaż oraz nieruchomość z domem, w którym mieszkamy. Sąd nie może ustanowić rozdzielności i podzielić naszego majątku, gdyż wtedy nie będę miała środków na leczenie dzieci. Czy mogę coś z tym zrobić? Czy jest jakaś szansa by ten pozew został oddalony? Błagam o pomoc”.

Odpowiedź na pytanie czytelniczki poradnika ściśle wiąże się z tematyką niniejszego artykułu. Po przeczytaniu pytania Moniki G. intuicyjnie dostrzegamy, że czytelniczka poradnika, która nie wyraziła zgody na zaciągnięcie przez swojego męża zobowiązania finansowego, znajduje się w ciężkiej sytuacji rodzinnej i materialnej z uwagi na niepełnosprawność dzieci, co raczej powinno mieć wpływ na rozstrzygnięcie o żądaniu wierzyciela jej męża o ustanowienie rozdzielności majątkowej przez Sąd pomiędzy małżonkami.

W tym kontekście należy zwrócić uwagę na art. 5 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym: „nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego (…)”.

Zgodnie z orzecznictwem sądów powszechnych oraz Sądu Najwyższego istnieje możliwość zastosowania art. 5 Kodeksu cywilnego w sprawie o ustanowienie rozdzielności majątkowej pomiędzy małżonkami przez Sąd z powództwa wierzyciela jednego z małżonków. Przykładowo, wedle wyroku Sądu Najwyższego – Izby Cywilnej z dnia 04 kwietnia 2014 roku wydanego w sprawie o sygn. akt II CSK 387/13: „oddalenie - na podstawie art. 5 KC - powództwa o ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami nie jest wyłączone (…) należy dopuścić, w drodze wyjątku, w szczególnie uzasadnionych wypadkach, możliwość zastosowania przewidzianej w art. 5 KC konstrukcji nadużycia prawa w sprawach, w których wierzyciel jednego z małżonków dochodzi na podstawie art. 52 § 1a KRO w procesie przeciwko obojgu małżonkom ustanowienia między nimi rozdzielności majątkowej (…)”.

Co to oznacza?

Niniejsze wskazuje na możliwość oddalenia przez Sąd powództwa wierzyciela jednego z małżonków o ustanowienie pomiędzy małżonkami rozdzielności majątkowej z uwagi na nadużycie prawa, to jest m.in. sprzeczność ustanowienia w/w rozdzielności majątkowej z zasadami współżycia społecznego. Oznacza to, że w sytuacji, w której znalazła się czytelniczka poradnika – Monika G. może ona żądać oddalenia powództwa wytoczonego przez firmę X powołując się na sprzeczność ustanowienia rozdzielności majątkowej z zasadami współżycia społecznego, to jest radykalnie niekorzystny wpływ ustanowienia rozdzielności majątkowej pomiędzy małżonkami na warunki egzystencji i stan zdrowia niepełnosprawnych dzieci małżonków. W tym kontekście czytelniczka poradnika musiałaby wykazać w jaki sposób ustanowienie rozdzielności majątkowej wpłynęłoby w sposób negatywny na sytuację życiową jej oraz małoletnich dzieci. Oprócz opisu niniejszej sytuacji, wskazanym byłoby przedłożenie dowodów z dokumentów bądź z zgłoszenie dowodu z zeznań świadków na okoliczność ustalenia radykalnie niekorzystnego wpływu ustanowienia rozdzielności majątkowej pomiędzy małżonkami na stan zdrowia i egzystencję Moniki G. oraz jej dzieci.

Podsumowując, Sąd może oddalić powództwo wierzyciela jednego z małżonków o ustanowienie pomiędzy małżonkami rozdzielności majątkowej powołując się na nadużycie prawa, czyli z uwagi na art. 5 Kodeksu cywilnego.

Autor: Adwokat Mariusz Stelmaszczyk i Aplikant Adwokacki Edyta Gorczyńska-Melion

kontakt: kom. + 48 697 053 659

Zapewniamy, że adres e-mail, jaki podasz przy wysłaniu pytania lub komentarza do artykułu nie zostanie wyświetlony na stronie.

POWIĄZANE ARTYKUŁY

Zatrzymane prawo jazdy za alkohol

Błąd pomiaru alkomatu

Skrócenie dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów

Ile czeka się na rozpoznanie wniosku o blokadę alkoholową?

Co Sąd bierze pod uwagę w sprawie o blokadę alkoholową?

Dołącz do nas na Facebooku

TAGI

forum prawne, porady prawne, blog prawny, blog prawniczy, porady prawne, online, poradnik prawny